මිරිස් වගාව

අමු මිරිස් 

අමු මිරිස් යනු මිරිස් සෝස්, කුළුබඩු, ඖෂධ වැනි සමහර ආහාර නිෂ්පාදනවල ඉහළම ලෙස අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස සොයා ගන්නා ගොවිතැන් කරන ලද කුළුබඩු වර්ගයකි. මිරිස් ලොව පුරා ගොවිතැන් කරනු ලබන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන් දකුණු හා උතුරු ඇමරිකාව, ආසියාව සහ සමහර අප්‍රිකානු ප්‍රදේශවල ය. අමු මිරිස් වලට “කැප්සියම් ඇනම් -  Capsicum annuum” යන විද්‍යාත්මක නාමයක් ලැබී ඇති අතර පෝෂණ, සෞඛ්‍යමය සහ මූල්‍යමය ප්‍රතිලාභ ලබා දෙයි. මෙම ලිපිය කියවීමෙන් ඔබට මිරිස් සාර්ථකව වගා කිරීම සඳහා වැදගත් සාධක හා ක්‍රියා පටිපාටි කිහිපයක් ඉගෙන ගත හැකිය.

මිරිස් වල ඇති සෞඛ්‍යමය වැදගත්කම

විටමින් බී 6 අඩංගු ආහාර අතර මිරිස් යනු ආසියානු රටවල ආහාරවල බහුලව භාවිතා වන එකකි. මිරිස් වල අඩංගු කැප්සායිසින් නමැති රසායනික ද්‍රව්‍ය එහි සැර රසය ලබා දෙන අතර මිරිස් යනු  පොටෑසියම්, තඹ, යකඩ සහ කාබෝහයිඩ්‍රේට් බහුල ආහාරයක් වේ. එම නිසා මිරිස් ආහාරයට එක් කර ගැනීමෙන් ඔබට පහත සදහන් සෞඛ්‍යමය ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීමට හැකියාව පවතී.

·         ප්‍රභල ප්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණය නිසා සෛල විනාශ වීමෙන් ආරක්ෂා කරයි.

·         ශ්වසන පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිතව පහසු කරයි.

·         ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කරයි

·         පෙනීම වැඩි දියුණු කිරීමට හේතුවේ

·         අහාර ජීර්ණයට උපකාරී වේ.

මිරිස් වර්ග

ලෝකයේ බොහෝ මිරිස් වර්ග ඇති අතර, මෙම වර්තමාන ලෝක ආර්ථික වෙළෙඳපොළ තුළ මිරිස් වර්ග වැඩි දියුණු වී ඇති බව අපට පෙනේ. ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධ මිරිස් වර්ග කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

•          නාග මිරිස්
•          මුන්ඩු මිරිස්
•          කන්තාරි මිරිස්
•          බයාඩි මිරිස්
•          හරිත කේන්
•          රතු කේයින්
•          කහ කේන්
•          කාශ්මීර මිරිස්
•          ගුන්තූර් මිරිස්
•          කුරුළු ඇස මිරිස්
•         ජලපෙනෝ

ඔබේ මහද්වීපයේ හෝ රටක ජනප්‍රිය වෙනත් මිරිස් වර්ග තිබිය හැකිය, එයට හේතුව දේශගුණය සහ වායුගෝලීය තත්ත්වයන් ය

මෙසේ මිරිස් වර්ග කිහිපයක් තිබුනද ශ්‍රී ලංකාව තුල වගා කරන, කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව විසින් වැඩිදියුණු කර හදුන්වාදෙන ලද ප්‍රභේද කිහිපයක් දක්නට ලැබේ. ඒ අනුව ගොවියන් අතර වඩාත් ප්‍රසිද්ද වන්නේ,

·         එම්. අයි 1

·         එම්. අයි 2  

·         කේ. ඒ. 2

·         අරුණලු

·         එම්. අයි හොට්

·         එම්. අයි. ග්‍රීන්

·         ගල්කිරියාගම වරණය

·         එම්. අයි වැරනියා 1

·         දෙමුහුම් වර්ග

මිරිස් වගාව සදහා ඉඩම් සකස් කිරීම සහ සුදුසු පාරිසරික තත්ත්වයන්

මිරිස් ගස් වඩාත් කැමති වන්නේ උණුසුම් හා ප්‍රමාණවත් සැපයුමක් හෝ ජලය ලබා ගත හැකි ප්‍රදේශ වලටය. පසෙහි තෙතමනයෙහි ප්‍රශස්ත ක්ෂේත්‍ර ධාරිතාව 60% විය යුතුය. නමුත් මිරිස් පැලෑටි ජලය අධිකව ඇති ප්‍රදේශවල හොඳින් වැඩෙන්නේ නැති නිසා වගාබිම් වල ජලය පිරි තිබීමට ඉඩ නොදිය යුතුය.

පසෙහි ක්ෂාරීයතාව සම්බන්ධයෙන්, pH පරිමාණ පරාසය 6-7 අතර පවත්වා ගැනීම රෙකමදාරු කරනු ලැබේ. මිරිස් වගාව සඳහා ප්‍රශස්ථ උෂ්ණත්ව පරාසය 20 C - 27 C අතර වේ. උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 10 ට වඩා අඩු සීතල පරිසරයක, වර්ධනය වීම අඩු ප්‍රවණතාවක් පවතින අතර  30C ට වඩා වැඩි උෂ්ණත්වයක් බෝගවල පරිවෘත්තීය ප්‍රතික්‍රියා වැඩි කරන අතර එම නිසා එය මල් පර වී, වද  වීමට හේතු විය හැක.

භූමිය අධික ලෙස වියලි නම්, වැවිලි හා වර්ධනය සඳහා වැදගත් වන සිහින් තෙත කරන ලද පස සෑදීම සඳහා පස සඳහා පූර්ව වාරිමාර්ග කටයුතු සිදු කිරීම අවශ්‍ය වේ. රෝපණ කාලය අවුරුද්ද පුරා පවතී. එබැවින් විවිධ කලාපවල ගොවීන්ට ඔවුන්ගේ කාලගුණික රටාවන් අනුව ඔවුන්ගේ කාලසටහන් ඇත. ජලය බැසයාම සදහා වගා කරන ඉඩම තුල නිසි කානු පද්දතියක් සකස් කිරීම සුදුසු වන අතර මිරිස් ගස් අතර සාමාන්‍ය පරතරය සෙන්ටිමීටර 45 ක් වන අතර ඇවිදීමේ මාර්ග අතර සෙන්ටිමීටර 50 ක පරතරයක් පවත්වා ගැනීම වඩාත් සුදුසු වේ.

ගොවීන්ට විශේෂයෙන් වියළි ප්‍රදේශවල ජලය කාර්යක්ෂමව භාවිතා කිරීම සඳහා බිංදු වාරිමාර්ග පද්ධතියක් හෝ විදින/ඉසින ක්‍රමයක් භාවිතා කළ හැකිය.

මිරිස් වගාව සදහාබිංදු වාරිමාර්ග පද්ධතියක්

තවාන් දැමීම

මිරිස් වගාවේ පැරණි සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමයක් වූයේ තවාන් දැමීමයි. සාමාන්‍යයෙන් මිරිස් බීජ භාජන වල වගා කරන අතර ඒවා ප්‍රරෝහණය වූ විට ඒවා කෙත්වලට මාරු කරනු ලැබේ. මෙම ක්‍රමයට වාසි රාශියක් ඇත. නමුත් අද ලෝකයේ බොහෝ වාණිජ මිරිස් ගොවීන් කෙලින්ම කෙත්වල පාත්ති සදා භාවිතා කරයි.

තවාන් දැමීමේ වාසි  

•       එය ශාකවල ප්‍රමිතීන් සහතික කරයි
•       බීජ සදහා යන පිරිවැය අඩු කරයි
•       අඩු වගා උත්සාහයක් හා වාරිමාර්ග අවශ්‍ය වේ

පළිබෝධකයන්, කෘමීන් සහ ප්‍රතිකාර

මිරිස් පැල පහසුවෙන් රෝග හා පළිබෝධකයන්ට නිරාවරණය විය හැකිය. එබැවින් මිරිස් වගාවට බලපාන විවිධ රෝග, පළිබෝධ සහ කෘමීන් ගැන දැන ගැනීම වැදගත් වේ.

පහත වගුවේ මිරිස් පැළෑටිවලට පහර දෙන කෘමීන් හා පළිබෝධකයන් පිළිබඳ අදහසක් ලබා දෙන අතර බොහෝ විට නිවසේ සාදාගත හැකි කාබනික කෘමිනාශක මගින් එම කෘමින් පාලනය සදහා සාර්ථක ප්‍රතිපල අත්කරගත හැක. කෙසේ උවද, එක් එක් ගැටලුව සඳහා නිර්දේශිත ප්‍රතිකාර හෝ රසායනික ද්‍රව්‍ය වර්ගද දක්වා ඇත.

කෘමීන්/පළිබෝධකයන්/ රෝගය	ප්‍රහාරයේ ප්‍රදේශය	රසායනික ද්‍රව්‍ය / ප්‍රතිකාර
පැළ මැක්කන්	නොමේරූ මල්, කොළ කැරකීමට හා වැටීමට හේතු වේ	බෝග මාරු කර වගා කිරීම, වල් මර්ධනය, කොහොඹතෙල් හෝ කෘමි නාශක සබන් දියර ඉසීම. නිර්දේශිත රසායනික ද්‍රව්‍ය භාවිතය
පිටි මකුණා	කොළ කඩා වැටීමට පටන් ගනී, ප්‍රධාන වශයෙන් කුඩිත්තන් සහ පැළ මැක්කන් නිසා පැතිරී ඇත	පැළ මැක්කන් සහ කුඩිත්තන් පාලනය කිරීම. කොහොඹ තෙල් හෝ කෘමි නාශක සබන් දියර ඉසීම.
කුඩිත්තන්	කුඩිත්තන්ගේ ප්‍රහාර බොහෝ දුරට පිටත් වේ.	කොහොඹ තෙල් හෝ කෘමි නාශක සබන් දියර ඉසීම.  ඩිමෙතෝට්, ඕතීන්,
Bollworms.	පලතුරු දරයි, නොමේරූ ඉදවීමට හේතු වේ	ඩිමෙතොයෙට්, තයෙනෙක්ස්, ඕතීන්
Cutworms	මූලයන්ගෙන් ආරම්භ වන කඳන් අනුභව කරන්න	ඕතීන්, ටමරොන්,
බැක්ටීරියා හිටුමැරීම	ක්ෂණිකව ගස් මැලවී යයි. මුල් හා කඳ පාමුල කුණු වේ. කඳේ කැපුමක් යොදා බැලූවිට දුර්වර්ණ පැහැයක් ගෙන තිබෙනු පෙනේ.	අසාදිත ගස් ගලවා ඉවත් කිරීම, පැල සිටුවීමට පෙර පසට හොදින් හිරු එළිය වැටෙන්න දින කිහිපයක් තිබීම.
දිලිර රෝග	මුල්, කද, පත්‍ර කුණුවීම. කොළවල පුල්ලි හටගැනීම, රිකිලි කඩා වැටීම.	බොහෝවිට නිසි ජලවහනයක් නොමැති කම නිසා පසේ තෙතමනය වැඩි වීමෙන් සිදුවේ. ජලය පාලනය කිරීම සහ දිලිර නාශක යෙදීම සුදුසු වේ.

අස්වනු නෙලීම

මිරිස් පැල පරිණත වීමට, පලදාව සෑදීමට හා මල් සෑදීමට සාපේක්ෂව අඩු කාලයක් ගතවේ. කෙසේ වෙතත් කාලය විවිධත්වය හා පාරිසරික තත්ත්වයන් මත රඳා පවතී එම කාලය රදා පවතී.

පළමු අමු මිරිස් සම්පූර්ණ ප්‍රමාණයට ළඟා වූ පසු අස්වැන්න නෙළාගත හැකිය. එසේත් නැතිනම් ඔවුන් රතු පැහැයට හැරෙන තුරු හෝ ඔවුන් හැරවිය යුතු වර්ණය තෙක් ඔබ බලා සිට නෙළාගත හැකිය. මිරිස් කුඩු හෝ කැබලි සඳහා ඒවා වියළීමට ඔබ අදහස් කරන්නේ නම්, ඒවා වියළී යන තෙක් ඔබට ඒවා තැබිය හැකිය.

නැවුම් මිරිස් අස්වැන්න ලබා ගැනීම සඳහා මේරූ පලතුරු දිලිසෙන සහ පැහැපත් වන අතර ඉතා පරීක්ෂාවෙන් කඩා ගත යුතුය. මෙසේ කඩා ගත් නැවුම් අමු මිරිස් සීල් තබන ලද බෑගයක හෝ ශීතකරණයක් තුළ සතියක් පමණ  දක්වා නරක් නොවී පවතිනු ඇත.

මිරිස් සංරක්ෂණය කිරීම සඳහා, ඔබට ඒවා වියළනයක හෝ සෘජු හිරු එළිය යටතේ වියළා ගත හැකි අතර ඒවා බ්ලෙන්ඩරයට හෝ ග්‍රයින්ඩර්යකට දමා කුඩු වලට හෝ කැබලි වලට පරිවර්තනය කර ගබඩා කිරීම හෝ විකිණීම සිදු කල හැකිය.

මිරිස් වගා භූමියක් 

ලෝක වෙළඳපල මිල

සාමාන්‍යයෙන් බොහෝ රටවල නැවුම් අමු මිරිස් මිල ඉහළ යන්නේ කාලගුණික රටාව සහ වෙනත් හේතු නිසා ය. කෙසේ වෙතත් මිරිස් කුඩු සහ වියලි මිරිස් කරල් වැනි මිරිස් නිෂ්පාදනවල මිල බොහෝ වෙනස් නොවේ.

සාමාන්‍යයෙන් වියළි මිරිස් මිල ටොන් එකකට ඇමරිකානු ඩොලර් 1000 ත් 3500 ත් (රුපියල් 180,000 – 600,000) අතර වෙනස් වේ. සාපේක්ෂව මිරිස් කුඩු මිල මීට වඩා වැඩි වන අතර නැවුම් මිරිස් ඊටත් වඩා වැඩිය. මැදපෙරදිග රටවල් බොහොමයක් ආසියානු කලාපයෙන් මිරිස් ආනයනය කරන අතර එබැවින් සියලු වර්ගවල මිරිස් නිෂ්පාදන සඳහා හොඳ සහ ස්ථාවර වෙළඳපොලක් ඇත.

මිරිස් අස්වැන්න අඩු කාලයකින් ලැබෙන බැවින්, ඔබේ අස්වැන්න විකිණීමෙන් කෙටි කාලයක් තුළ ඔබේ ආයෝජනය අය කර ගත හැකිය. ඔබේ ආයෝජනයෙන් ඉහළ ප්‍රතිලාභයක් ලබා ගැනීම සඳහා මිරිස් හෝ මිරිස් සෝස්, මිරිස් කුඩු වැනි මිරිස් නිෂ්පාදන විකිණීම සුදුසුය. "අලිබබා" සහ "ඉන්දියාමාර්ට්" වැනි අන්තර්ජාල වෙළද පොලවල් මගින්ද ඔබට බොහෝ ගැනුම්කරුවන් සොයාගත හැකිය. කෙසේ වෙතත් ඔබ මෙම අන්තර්ජාල වෙළද පොලවල් හරහා වෙළඳාම් කරන විට ප්‍රවේශම් වීමට වග බලා ගන්න.

ස්තුතියි. ලිපියේ නිරවද්‍යතාවය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ඔබේ අදහස් ඉතා වැදගත් වේ